Thấu kính là một khối chất vào suốt (thuỷ tinh, nhựa)giới hạn vị hai khía cạnh cong hoặc bởi vì một mặt cong cùng một mặt phẳng.
Bạn đang xem: Kí hiệu của thấu kính hội tụ
Có hai một số loại thấu kính:
- Thấu kính lồi (còn được call là thấu kính rìa mỏng);
- Thấu kính lõm (còn được call là thấu kính rìa dày).
Trong ko khí:
- Thấu kính lồi là thấu kính hội tụ (hình a).
- Thấu kính lõm là thấu kính phân kì (hình b).
II. điều tra khảo sát thấu kínhhội tụ
1. Quang tâm. Tiêu điểm. Tiêudiện
a) quang tâm
Quang vai trung phong của thấu kính là điểm mà mọi tia tới qua nó đều truyềnthẳng.
- Đường thẳng đi qua quang vai trung phong O cùng vuông góc với khía cạnh thấukính là trục chính của thấu kính.
- các đường thẳng khác qua quang chổ chính giữa O là trục phụ.
b) Tiêu điểm. Tiêu diện
- Chiếu đến thấu kính hội tụ một chùm tia tới tuy vậy song.Chùm tia ló cắt nhau (hội tụ) tại một điểm bên trên trục khớp ứng vớichùm tia tới call là tiêu điểm ảnh của thấu kính. Tiêu điểm ảnh chính đượckí hiệu F’, tiêu điểm ảnh phụ được kí hiệu F’n (n = 1, 2,3...).
Các tiêu điểm ảnh của thấu kính hội tụ đều hứng đượctrên màn hotline là tiêu điểm hình ảnh thật.
Trên mỗi trục của thấu kính hội tụ còn có một điểm màchùm tia cho tới xuất vạc từ này sẽ cho chùm tia ló tuy vậy song. Đó là tiêuđiểm vật của thấu kính. Tiêu điểm vật chủ yếu được kí hiệu F, tiêuđiểm hình ảnh phụ được kí hiệu Fn (n = 1, 2, 3...).
Tiêu điểm hình ảnh và tiêu điểm vật bên trên một trục nằm đốixứng cùng nhau qua quang quẻ tâm.
- Tập thích hợp tất cả những tiêu điểm tạo thành thành tiêu diện.
Mỗi thấu kính gồm hai tiêu diện: tiêu diện ảnh và tiêudiện vật.
Có thể coi tiêu diện là phương diện phẳng vuông góc cùng với trụcchính và qua tiêu điểm chính.
2. Tiêu cự. Độ tụ
Để thiết lập các công thức về thấu kính, người ta để rahai đại lượng quang học tập là tiêu cự cùng độ tụ.
Tiêu cự: $f = overline OF" $, đơn vị mét (m).
Độ tụ: $D = frac1f$, đơn vị chức năng điôp (dp).
III. Khảo sát thấu kínhphân kì
Quang chổ chính giữa của thấu kính phân kì tất cả cùng tính chất nhưquang chổ chính giữa của thấu kính hội tụ.
Các tiêu điểm cũng tương tự tiêu diện (ảnh với vật) của thấukính phân kì cũng được xác định tương tự như như với thấu kính hội tụ.Điểm khác biệt là bọn chúng đều ảo, được tạo vày đường kéo dãn dài củacác tia sáng.
Các bí quyết định nghĩa tiêu cự với độ tụ vẫn áp dụng đượcđối cùng với thấu kính phân kì nhưng có giá trị âm (ứng cùng với tiêu điểm ảnhF" ảo).
IV. Sự tạo hình ảnh bởi thấukính
1. Khái niệm ảnh và vật trong quang quẻ học
a. Ảnh điểm là điểm đồng quy của chùm tia ló tuyệt đườngkéo dài của chúng.
Một ảnh điểm là:
+ thật nếu chùm tia ló là chùm hội tụ;
+ ảo nếu chùm tia ló là chùm phân kì.
b. Vật điểm là điểm đồng quy của chùm tia tới tuyệt đườngkéo dài của chúng.
Một vật điểm là:
+ thật nếu chùm tia tới là chùm phân kì;
+ ảo nếu chùm tia tới là chùm hội tụ.
2. Bí quyết dựng hình ảnh tạo bởithấu kính
Để dựng ảnh tạo vì thấu kính ta hay vẽ các tia tới sau đây:
- Tia cho tới qua quang trọng tâm O của thấu kính.
- Tia tới song song cùng với trục chính của thấu kính.
- Tia tới qua tiêu điểm vật chủ yếu F (hay tất cả đường kéo dàiqua F).
Trong ngôi trường hợp nên vẽ một tia bất kì thì ta xác địnhtrục phụ tuy nhiên song cùng với tia tới. Tia ló tương xứng (hay con đường kéo dàicủa nó) đã qua tiêu điểm ảnh phụ trên trục phụ đó.
3. Những trường hợp ảnh tạobởi thấu kính
Ảnh của một vật tạo do mỗi các loại thấu kính tất cả nhữngđặc điểm theo bảng cầm tắt sau:
| Ảnh | Thấu kính quy tụ (f>0) | Thấu kính phân kì (f |
| OI=OI"=2f | ||
| Tính hóa học (thật ảo) | - Ảnh thật: vật ngoài OF- Ảnh ảo: thứ trong OF | - Ảnh luôn luôn luôn ảo |
| Độ lớn (so cùng với vật) | - Ảnh ảo > vật- Ảnh thật: + Ảnh thiệt > vật: đồ trong FI+ Ảnh thiệt = vật: đồ vật ở I (ảnh ngơi nghỉ I")+ Ảnh thiệt | - Ảnh |
| Chiều (so cùng với vật) | - vật dụng và hình ảnh cùng chiều$ longleftrightarrow$ trái tính chất- trang bị và ảnh cùng tính chất$ longleftrightarrow$trái chiều | - Ảnh cùng chiều so với vật |
V. Các công thức về thấukính
$overline OA = d$vớiquy mong$egincasesvật thật: d>0 \{vật ảo: d$overline OA" = d"$với quy ước
$egincasesảnh thật: d">0 \{ảnh ảo: d"$fracoverline A"B" overline AB = k$
k được gọi là số phóng đại ảnh.
- Nếu k > 0: vật và ảnh cùng chiều.
Xem thêm: Một Đội Công Nhân Chuẩn Bị Gạo Cho 40 Người Ăn Trong 15 Ngày
- Nếu k
1. Công thức xác định vịtrí ảnh
$frac1d + frac1d" = frac1f$
2. Công thức xác định sốphóng đại ảnh
$k = - fracd"d$
VI. Công dụng của thấukính
Thấu kính được dùng làm: kính khắc phục tật của mắt(cận, viễn, lão); kính lúp; máy ảnh, đồ vật ghi hình (camera); kínhhiển vi; kính thiên văn, ống nhòm; đèn chiếu; máy quang phổ.