Bài thơ phái mạnh quốc sơn hà được xem là bạn dạng Tuyên ngôn tự do đầu tiên của nước Việt Nam, lắp với tên tuổi của danh tướng Lý thường Kiệt (1019-1105) và thắng lợi trước q̼u̼â̼n̼ ̼T̼ố̼n̼g̼ ̼x̼â̼m̼ ̼l̼ư̼ợ̼c̼ tại sông Như Nguyệt. Hiện tại nay, không ít người dân vẫn ngộ nhận người sáng tác bài thơ là Lý hay Kiệt.
Bạn đang xem: Tác giả nam quốc sơn hà
“Nam quốc đánh hà” bao gồm từ bao giờ?
“Nam quốc đánh hà” là một trong những bài thơ thất ngôn tứ tuyệt bằng chữ Hán, không rõ bắt đầu tác giả, cơ mà được một trong những tài liệu cho rằng tác phẩm của Lý thường Kiệt. Theo đó, trong cuộc c̼h̼i̼ế̼n̼ ̼c̼h̼ố̼n̼g̼ ̼l̼ạ̼i̼ ̼q̼u̼â̼n̼ ̼T̼ố̼n̼g̼ lần trang bị hai (1075-1077), Lý hay Kiệt vẫn sai bạn tâm phúc hiểu vang bài bác thơ trong đền rồng thờ Trương Hống, Trương Hát nằm trong địa phận sông Như Nguyệt, lặng Phong, Bắc Ninh, để khích lệ niềm tin quân sĩ Đại Việt.
Bài thơ “Nam quốc đánh hà” vốn không tồn tại tên. Tựa đề của nó xuất hiện trong “Hợp tuyển thơ văn Việt Nam” tập 2 (NXB Văn học, 1976), rước từ bốn chữ đầu vào câu thơ đầu tiên của bài xích thơ. Bài thơ này có khá nhiều dị bản khác nhau, bạn dạng chữ Hán vào Đại Việt sử cam kết toàn thư tất cả chép:
Nam quốc giang sơn Nam đế cư,Tiệt nhiên phận định tại thiên thư.Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.
Trong Lĩnh nam chích quái, phần “Truyện nhì vị thần sống Long Nhãn, Như Nguyệt” có ghi chép rằng:
Năm Thiên Phúc nguyên niên hiệu vua Lê Đại Hành, vua Tống Thái Tổ không đúng Hầu Nhân Bảo, Tôn Toàn Hưng mang quân sang tấn công Đại Cồ Việt. 2 bên đối lũy cùng cầm cự với nhau ngơi nghỉ sông Đồ Lỗ. Vua Lê Đại Hành nằm ngủ thấy nhị vị Thần hiện tại về báo mộng. Nhị vị Thần nói với vua, đại ý như sau: “Anh em thần tên là Trương Hống, Trương Hát, là tướng mạo của Triệu Việt vương vãi (Triệu quang đãng Phục). Anh em thần vì nghĩa nhưng c̼h̼ế̼t̼ đề nghị được phong làm tướng trong số thần linh, thống lĩnh q̼u̼ỷ̼ ̼b̼i̼n̼h̼. Nay q̼u̼â̼n̼ ̼T̼ố̼n̼g̼ ̼x̼â̼m̼ ̼p̼h̼ạ̼m̼ nước ta, đồng đội thần đến yết kiến, thuộc giúp vua đ̼á̼n̼h̼ ̼g̼i̼ặ̼c̼ để cứu dân chúng.”
Vua Lê Đại Hành thức giấc dậy ngay tức thì đ̼ố̼t̼ ̼h̼ư̼ơ̼n̼g̼ ̼k̼h̼ấ̼n̼ ̼c̼ầ̼u̼ thần giúp. Đêm ấy thấy một fan dẫn đ̼o̼à̼n̼ ̼â̼m̼ ̼b̼i̼n̼h̼ áo trắng cùng một fan dẫn đ̼o̼à̼n̼ ̼â̼m̼ ̼b̼i̼n̼h̼ áo đỏ tự phía Bắc sông Như Nguyệt và lại cùng xông vào trại q̼u̼â̼n̼ ̼T̼ố̼n̼g̼ ̼m̼à̼ ̼đ̼á̼n̼h̼. Quân Tống gớm hoàng, lúc này bỗng bao gồm tiếng thơ ngâm phệ rằng:
Nam quốc sơn hà Nam đế cư,Hoàng thiên dĩ định trên thiên thư.Như hà Bắc Lỗ lai xâm lược,Bạch thừa nhận phiên thành phá trúc dư.
Quân Tống nghe thấy, x̼é̼o̼ ̼đ̼ạ̼p̼ ̼l̼ê̼n̼ ̼n̼h̼a̼u̼ ̼c̼h̼ạ̼y̼ ̼t̼a̼n̼,̼ ̼đ̼ạ̼i̼ ̼b̼ạ̼i̼ nhưng mà về. Vua Lê Đại Hành trở về ăn mừng, truy phong cho hai vị Thần nhân, một là Tinh Mẫn Đại vương vãi lập miếu thờ trên ngã ba sông Long Nhãn; nhị là Khước Mẫn Đại vương, lập miếu làm việc ngã bố sông Nguyệt.
Chưa rõ nguồn gốc tác giả
Vậy việc nhận định rằng Lý hay Kiệt là người sáng tác bài thơ là bắt nguồn từ đâu? Trong nội dung bài viết “Lịch sử, sự thật và sử học” được đăng trong báo Tổ Quốc, số 401 mon 1/1988, giáo sư Hà Văn Tấn tất cả viết: “Không tất cả một đơn vị sử học tập nào bao gồm thể chứng minh được rằng bài xích thơ phái nam quốc giang san Nam đế cư là của Lý thường Kiệt. Không có một sử liệu nào cho biết thêm điều đó cả.
“Nam quốc tô hà” là bài thơ nổi tiếng nhất trong lịch sử hào hùng Việt Nam, và được nhìn nhận là bản tuyên ngôn chủ quyền đầu tiên khẳng định hòa bình của người việt trên giáo khu của mình. Tuy nhiên, với tối thiểu là 35 dị phiên bản sách cùng 8 dị phiên bản thần tích, xuất phát của “Nam quốc đánh hà” vẫn còn đấy là một dấu hỏi…
Sử cũ chỉ chép rằng vào t̼r̼ậ̼n̼ ̼c̼h̼ố̼n̼g̼ ̼T̼ố̼n̼g ở vùng sông Như Nguyệt, một đêm q̼u̼â̼n̼ ̼s̼ĩ̼ nghe giờ đồng hồ ngâm bài thơ đó trong thường thờ Trương Hống, Trương Hát. Rất có thể đoán rằng Lý thường Kiệt đã cho những người ngâm thơ. Đi xa hơn, có thể đoán rằng Lý thường xuyên Kiệt là người sáng tác bài thơ. Nhưng mà đó chỉ với ‘đoán’ thôi, làm thế nào nói vững chắc được bài bác thơ chính là của Lý thường Kiệt.”
Tất cả sử liệu Việt Nam, từ chủ yếu sử đến dã sử đa số không đề cập đến tác giả bài thơ. Đại Việt sử ký toàn thư chỉ ghi rằng, vào một đêm, q̼u̼â̼n̼ ̼s̼ĩ̼ công ty Lý tự dưng nghe thấy có tiếng gọi to bài thơ này được trong đền rồng Trương tướng quân. Trong những lúc đó, sách Lĩnh nam giới Chích Quái cho rằng “Thần nhân tàng hình ngơi nghỉ trên không” sẽ đọc bài thơ. Cũng theo Lĩnh phái mạnh Chích Quái, bài bác thơ đã lộ diện từ thời Lê Hoàn phòng Tống, và cũng khá được đọc trên dòng sông Như Nguyệt.
Nguồn gốc bí mật đó đã khiến Nam quốc sơn hà được người đời coi là một bài bác thơ Thần. Một vài sử gia thời tiến bộ đã đưa ra giả thiết tác giả bài thơ là đông đảo bậc đại sư như sườn Việt giỏi Pháp Thuận.
Xem thêm: 3 Bài Văn Đóng Vai Người Cháu Kể Lại Câu Chuyện Bếp Lửa (20 Mẫu)
Trong kia thiền sư Pháp Thuận là bạn “vận trù kế sách” ngay từ cơ hội vua Lê Đại Hành sáng sủa nghiệp. Hơn nữa nhiều văn thư đặc biệt quan trọng thời ấy đều vì chưng thiền sư Pháp Thuận biên soạn thảo. Ông cũng là người sáng tác ra những thơ ca. Bởi vì thế mà một số người mang lại rằng có thể chính thiền sư Pháp Thuận là người sáng tác bài thơ này. Tuy vậy đây cũng bắt đầu chỉ là suy đoán.